CORRIDA DE TOROS

Mã Tác phẩm: BH125

SPANISH STYLE BULLFIGHTER – ĐẤU BÒ TÓT TÂY BAN NHA

Corrida de toros là một sáng tác của nghệ sĩ điêu khắc mỹ thuật người Mỹ, Chad Fisher. Ông sinh năm 1983 tại Woodbury, bang New Jersey.

Bò tót Tây Ban Nha hay tên gọi chính xác là bò đấu Tây Ban Nha (Toro Bravo, toro de lidia, toro lidiado, ganado bravo, Touro de Lide) là những con bò mộng được lai tạo, chọn giống, nuôi dưỡng, huấn luyện để phục vụ cho những trận đấu bò cũng như tham gia vào lễ hội bò tót ở Tây Ban Nha. Những con bò đực được đưa vào chiến đấu được lựa chọn chủ yếu phải có một sự kết hợp giữa các yếu tố sự hung hăng, tính gây hấn, lực lưỡng, tràn trề sinh khí, đầy sức mạnh và sức chịu đựng dẻo dai.

Thuật ngữ bò tót có thể là không chính xác về mặt sinh học vì chúng không thuộc loài bò tót trong hoang dã mà là một giống bò nhà, tuy vậy, đây là thuật ngữ thông dụng trong truyền thông, văn học để chỉ về những con bò này. Bò tót Tây Ban Nha với thân hình đen bóng, đồ sộ, cặp sừng nhọn hoắt chĩa về phía trước với sự hung hãn của nó chính là một trong những biểu tượng quốc gia của đất nước Tây Ban Nha và là biệt danh của đội tuyển bóng đá quốc gia Tây Ban Nha với bề dày thành tích.

5/5 - (2 bình chọn)

... Xem thêm

Con bò tót Tây Ban Nha được dùng trong các trận đấu bò cực kỳ hung dữ, chuyên nuôi để phục vụ đấu bò. Con bò đã đấu một lần thì sẽ không được dùng tới bởi bò ra trận lần thứ hai thì không còn hung dữ như lần đầu nữa. Giống bò Toro Bravo là giống bò cổ chỉ dùng để thi đấu, có dáng hình lực lưỡng, nặng từ 400 đến 600 kg. Những con dùng cho các trận đấu được nuôi dưỡng không dưới bốn năm và rất hung dữ, có thể giết chết các đấu sĩ nếu họ sơ sẩy. Để luyện tính hung dữ cho bò đấu, chủ các trang trại nuôi bò Toro Bravo không bao giờ cho phép người lạ xuất hiện. Thời xa xưa, tổ tiên của người Tây Ban Nha sử dụng giống bò này trong các trận chiến với kẻ thù.

Các con bò đấu Tây Ban Nha được đặc trưng bởi hành vi hung hăng của nó, đặc biệt là khi nó đơn độc hoặc ở trong tình thế không thể chạy trốn thì nó sẽ càng trở nên hung dữ hơn. Phần nhiều những con bò đấu có bộ lông có màu nâu đen hoặc tối và bóng lưỡng, nhưng nếu có những màu sắc khác hay màu loang lổ là chuyện bình thường không ảnh hưởng nhiều lắm đến giống này và không bị xem là lỗi mặc dù nó không được ưa chuộng hay đặc trưng bằng những con bò màu đen tuyền. Bên cạnh đó hệ thống cơ bắp bắt triển, và cái sừng nhọn hoắt chĩa về phía trước ngay trước mắt cũng là đặc điểm nổi bật của giống bò này.

Chúng có quá trình trưởng thành chậm hơn so với giống bò thịt vì chúng được chọn giống không phải để mục đích tăng trọng nhiều thịt bò như những giống bò cao sản mà thay vào đó chúng được chọn giống để phát triển những hệ thống cơ bắp chắc nịch để phục vụ cho những cuộc chiến, thay vì nặng thịt thì chúng có một nhóm cơ bắp với một Morillo nổi bật, một phức hợp của các cơ bắp trên vai và cổ mang đến cho các con bò một cấu trúc đặc biệt và sức mạnh từ cái sừng nhọn hoắt chĩa về phía trước của nó, điều này giúp nó có nhiều thuận lợi trong việc quan sát để tập trung chính xác vào những cú húc của mình. Những chiếc sừng của chúng dài hơn trong hầu hết các giống bò khác và cũng xuất hiện trong cả những con đực lẫn con cái. Những con bò đực trưởng thành nặng từ 500–700 kg (1100-1600 lb).

Chúng luôn được xem là ngôi sao sáng giá. Chúng được cho là rất ghét màu đỏ và hay lao vào húc những tấm khăn màu đỏ của đấu sĩ. Mọi người thường cho rằng mỗi khi nhìn thấy màu đỏ là bò lại tức giận. Vì vậy mỗi lần đấu bò, người đấu sĩ cũng cầm mảnh vải đỏ để gây kích động cho nó. Tuy nhiên đây không phải là sự thật. Trên thực tế, bò không bị kích động bởi bất kỳ màu sắc nào mà chính do sự di chuyển của vật thể mới làm nó sôi máu. Do đó, việc bò đuổi người là do sự chuyển động của họ chứ không phải là màu sắc. Những con bò thường bị hội chứng dichromacy, khiến chúng bị mù màu đỏ-xanh và làm sai lệch ý tưởng rằng màu đỏ làm cho chúng tức giận chúng chỉ cần đáp ứng các hỗ trợ viên “muleta” làm. Màu đỏ truyền thống và được cho là để che đậy vết máu và cung cấp một sự tương phản sáng-tối phù hợp với các sàn đấu trường.

Có nhiều loại hình thi đấu bò tót nhưng kiểu thi đấu truyền thống của người Tây Ban Nha sẽ được chia thành ba giai đoạn. Mở màn cho một trận đấu bò tót là tiếng tù và, các đấu sĩ tiến vào đấu trường cùng với ban nhạc để chào các vị chức sắc. Bò tót được thả vào sân, các đấu sĩ kiểm tra mức độ hung dữ của nó. Đấu sĩ matador sẽ đối mặt với con bò tót và trình diễn những màn đánh lừa, quan sát hành vi của con bò. Bước tiếp theo, đấu sĩ picador sẽ vừa ngồi trên lưng ngựa vừa tấn công con bò tót bằng những mũi giáo để làm nó yếu sức dần. Sau khi các đấu sĩ picador thành công, các banderillero sẽ tiếp tục làm con bò yếu hơn khi cắm các thanh nhọn có gai vào vai nó. Giai đoạn cuối cùng, một đấu sĩ matador sẽ kết liễu con bò tót.

Khi trận đấu sức mở màn, sau một vài nghi lễ chào khán giả, một chú bò mộng được thả ra, con bò tót hăng máu được thả rông ra trường đấu. Con bò khoảng 500 kg với hai cái sừng vừa nhọn vừa dài, trên thân thể chú bò, người ta đã vẽ từng khoanh một, có lẽ người ta đã ghi dấu sẵn thịt của chúng. Vừa ra khỏi cửa là con bò chạy lòng vòng tìm đối thủ. Thế chạy của bò hết sức sung mãn và tự tin. Những người đồng đội của đấu sĩ gọi là Banderillero (mỗi người cầm theo các lá cờ màu hồng hay màu đỏ và hai cây lao) chia nhau đứng ở bốn phía con bò, để tìm hiểu tính nết và các động tác quen thuộc của nó. và họ thay phiên nhau dẫn dụ con bò đến gần hai người cưỡi ngựa gọi là Picador ngồi trên lưng ngựa (hai con ngựa to lớn của Picador đều được bao bọc giáp sắt quanh mình từ đầu đến chân, mắt ngựa được bịt lại để không nhìn thấy chung quanh.

Con bò sẽ lấy trớn và dùng hết sức chạy đến, cúi đầu xuống và húc tung cả ngựa lẫn Picador lên. Đối với những con bò khỏe, nó có thể dùng sừng nhấc lên cả người lẫn ngựa. Nhưng nhờ mang giáp sắt nên ngựa vẫn không bị hề hấn gì và Picador sẽ dùng giáo đâm thật mạnh vào một điểm yếu trên lưng bò, họ cầm ngọn mác dài đâm vào cái u chắc nịch trên lưng con bò. Khi đâm họ còn xoáy cả ngọn giáo vào điểm yếu này, cố ý làm vết thương lớn và sâu hơn. Ðây là một màn hồi hộp trong trận đấu vì lúc này con bò còn rất khỏe, khán giả vỗ tay hò hét. Sau một vài cái húc vào ngựa, bò mộng lại bị các Banderillero dẫn dụ ra nơi khác.

Họ dùng lá cờ đỏ dẫn dụ để bò nhìn thấy và tấn công họ. Khi bò chạy đến gần và chúi đầu xuống dùng sừng húc ngược lên thì đây cũng là lúc họ xoay người và đâm cả hai ngọn lao vào lưng bò. Họ đứng vào những vị trí và theo thứ tự đã quy định, phóng rất trúng và sâu cây lao vào cùng một chỗ trên thân con bò. Những kẻ tài giỏi thì đâm cắm lao sâu và dính chắc trên lưng, không bị rơi ra trong lúc bò chạy. Lúc này máu từ lưng bò chảy ra khá nhiều từ những vết thương. Chú bò nào hung hăng quá thường bị 4 đến 6 ngọn lao đâm. Những vết thương làm bò mộng mất sức khá nhiều, nhưng đồng thời những cơn đau đớn làm bò nổi điên lên, chạy húc bất cứ những gì trước mắt

Lúc này đấu sĩ chính Matador mới xuất hiện với lá cờ đỏ trên tay. Ðây là màn chính của cuộc đấu bò. Sự bình tĩnh gan dạ và những màn tránh né ngoạn mục của Matador với bò làm khán giả vỗ tay hoan hô mỗi khi màn hồi hộp vượt qua. Một Matador giỏi né tránh được những cú húc sừng của bò nhưng cả thân bò đều cọ xát vào anh ta khiến máu bò đỏ thấm ướt sang cả bộ quần áo của mình. Nhưng cũng có khi Matador sơ sẩy chúi nhoài hay ngã thì tất cả Banderillero đều chạy ra ứng cứu ngay, người thì chạy ra dẫn dụ đánh lạc hướng bò, người thì chạy đến cứu Matador. Đấu sĩ không ngừng vung tấm khăn màu đỏ, nhử cho con bò luôn luôn lao tới húc, rồi chờ đến khi lượng sức lực man rợ của con bò đã hao tổn.

Sau một lúc quần thảo, bò đã gần như hết sức và phần kết thúc diễn ra. Matador nhận cây kiếm dài từ tay đồng đội. Ðây là thanh kiếm mà Mandator sẽ phải nhắm vào thẳng vết thương trên lưng bò (đã được Picador cưỡi ngựa đâm sâu lúc đầu) và kết thúc mạng sống con bò. Matador phất cờ dụ bò chạy đến húc mình và chỉ cần một cái lách mình nhẹ, ngọn kiếm đâm suốt thân bò và bò chết gục ngay xuống. Ngay lúc đó, một cỗ xe ba ngựa chạy ra kéo xác bò ra khỏi đấu trường ngay. Con bò mộng đã bị quần, đã bị xa luân chiến cho đến khi kiệt sức thì trận đấu mới kết thúc. Con bò được đem đi mổ thịt. Một lần đấu bò có tất cả sáu trận. Mỗi Matador đấu hai trận, tổng cộng là có sáu chú bò bị giết cho các nhà hàng.

Đấu sĩ ngoài việc phải giỏi vờn bò đực, còn phải có khả năng của một tay kiếm đâm chết bò. Phần thưởng cho đấu sĩ xuất sắc sau trận đấu là hai cái tai bò và một cái đuôi bò. Trong môn đấu bò tót, có thể sẽ trở thành người hùng nhưng chỉ tích tắc sơ hở sẽ phải trả giá bằng những chấn thương nghiêm trọng thậm chí là cả tính mạng. Những con bò tót dũng mãnh có thể trở thành những con Bò điên bất kể lúc nào. Ít nhất đã có 13 đấu sĩ và khán giả đã tử vong do bị thương nặng trong lễ hội này vào thế kỷ trước. Vụ tử vong gần đây nhất là của một thanh niên người Mỹ 22 tuổi bị tai nạn năm 1995. Từng có đấu sĩ bị con bò tót với cặp sừng sắc bén hơn cả lưỡi gươm, tung lên trời như tung một con búp bê sau khi sơ hở để con vật hung hãn cắm được sừng vào đũng quần trong trận đấu, Anh bị tấn công từ phía sau lưng trong lúc đang quần nhau với con bò tót nặng hơn 450 kg trên đấu trường.

Trong lễ hội bò tót, những con bò tót được thả ra đường để chúng đuổi theo đám đông, những con bò tót nặng đến 595 kg lao theo quật ngã những người tham ra lễ hội.Nếu không chạy nhanh, những người tham gia lễ hội sẽ bị bò tót húc hoặc dẫm lên, chiếc sừng của con bò tót làm nhiều người bị thương. Sau khi kết thúc lễ hội, những con bò tót sẽ bị giết thịt để phục vụ cho các nhà hàng ở Pamplona.

Tổng hợp: Trâm Anh Art

(Nguồn: Shubert, Adrian, 2001; Villiers-Wardell, Janie, 1914; Fiske-Harrison, Fiskeharrison, 2009; Alexander, 2008; Richardson, 1996; Grühsem, 2006; Murphy, 2009; Valerio Capello, 2014)

5/5 - (2 bình chọn)

Kích thước:

. Chiều cao: 24 cm
. Chiều rộng: 29 cm
. Chiều sâu: 15 cm

Chất liệu:

. Tượng: Đồng
. Đế: Đá

Nhà điêu khắc phiên bản: Chad Fisher

Liên hệ tư vấn và tham quan:

Điện thoại: +84 28 3829 2600
Hotline: +84 91 872 1668
Email: cs@tramanh.art