NGƯỜI HÙNG PERSEUS VÀ PEGASUS CÙNG CHIẾC ĐẦU RẮN CỦA MEDUSA
Câu chuyện về pho tượng này liên quan đến các nhân vật trong thần thoại Hy Lạp khá “nổi tiếng và quen thuộc” với người Việt, nhất là sau khi seri phim Sự phẫn nộ của các vị thần – Wrath of the Titans, ra đời.
Perseus là con của thần Zeus và bà Danae (con người), là người anh hùng đầu tiên trong Thần Thoại Hy Lạp, đã từng đánh bại những con quái vật cổ được tạo ra bởi 12 vị thần của Olympus. Perseus là người đã giết Medusa Gorgon (Quái vật tóc rắn) để giải cứu Andromeda (Công chúa vương quốc Aethiopia) khỏi quái vật biển Cetus của Thần Poseidon (Thần cai quản biển cả). Công chúa Andromeda bị thần Hades (cai quản địa ngục) bắt đem hiến tế cho quái vật Cetus để chuộc lỗi cho sự cho khoe khoang của mẹ nàng là hoàng hậu Cassiopeia, vì bà dám nói con gái của bà đẹp hơn nhiều lần chị em Nereid (con gái của thần biển). Dũng sĩ Perseus đã cứu được nàng và cũng là người sẽ trở thành chồng của nàng sau này.
Bức tượng Perseus với cái đầu của Medusa bởi Benvenuto Cellini (1554)
Theo thần thoại Hy Lạp, Medusa là một con quỷ trong ba chị em quỷ có tên chung là Gorgon gồm Stheno, Euryale và Medusa. Trong số ba chị em thì Medusa là con quỷ hung dữ nhất và trẻ nhất, có thể đánh chết được, còn hai người chị kia thì bất tử. Họ là con gái của Phorcys (Thần biển cả) và Ceto (Nữ thần biển cả), cháu của Pontos và mẹ trái đất Gaia. Cái tên Medusa còn có ý nghĩa là người bảo vệ, tượng trưng cho sự che chở.
Medusa của Arnold Böcklin, vào khoảng 1878
Trong hành trình đi tìm và giết Medusa để giải cứu công chúa, Perseus được các vị thần ban tặng mũ bảo hộ có khả năng tàng hình từ Hades, đôi dép có cánh của Hermes, tấm khiên đồng của Athena và cuối cùng, thanh kiếm sắc bén từ Zeus. Medusa là “người” duy nhất trong ba con quỷ Gorgon, vì thế Perseus có thể giết chết Medusa bằng cách nhìn hình ảnh Medusa phản chiếu qua tấm khiên của Athena. Lúc đó, Medusa đang mang thai hai con của Poseidon. Khi Perseus chặt đầu Medusa, Chrysaor (con trai) và một con ngựa có cánh (Pegasus) bay ra từ cổ Medusa. Perseus cưỡi lên ngựa Pegasus, bay đi nghênh chiến quái vật Cetus và sử dụng đầu Medusa như một thứ vũ khí làm cho quái vật Cetus nhìn vào mắt Medusa mà hóa đá. Cũng nhờ vũ khí này, chàng đã cứu được mẹ mình khỏi cuộc hôn nhân bị ép buộc với Polydectes, vua một hòn đảo ở Seriphos. Sau đó, Perseus đã dâng vũ khí này lên Nữ thần Athena và bà đã cho đã gắn đầu Medusa lên tấm khiên của mình.
Nhân đây cũng xin được nói thêm chút thông tin ngoài lề liên quan đến quái vật đầu rắn Medusa. Chính vẻ đẹp chết người của Medusa lại được ưu ái trở thành điểm đặc trưng để Versace lấy làm tôn chỉ thương hiệu trong suốt 37 năm qua. Versace là một trong những thương hiệu thời trang xa xỉ hàng đầu thế giới. Logo của hãng không những nổi tiếng mà còn dễ nhận diện đến mức những người không thuộc giới sành điệu cũng biết đến.
Sinh ra và lớn lên ở thành phố Reggio di Calabria (miền Nam Italy) – nằm gần đất nước Hy Lạp ngày nay và trong quá khứ từng là lãnh thổ thuộc Magna Graecia (đế chế Hy Lạp cổ đại), huyền thoại thiết kế thời trang Gianni Versace chịu ảnh hưởng đậm nét các giá trị truyền thống của nền văn minh Hy Lạp cổ. Nhà thiết kế quá cố từng phát biểu: “Khi được sinh ra ở một nơi như Calabria, bao quanh bởi vẻ đẹp của những nhà tắm La Mã, những tàn tích Hy Lạp xưa, bạn sẽ không thể cưỡng lại việc bị ảnh hưởng bởi những di sản của quá khứ”.
Người phụ nữ trong logo của Versace chính là nữ quỷ tóc rắn Medusa nổi tiếng trong thần thoại Hy Lạp. Theo truyền thuyết, Medusa từng là một thiếu nữ xinh đẹp với mái tóc bồng bềnh say đắm lòng người. Nàng ngạo mạn cho rằng mình còn đẹp hơn cả nữ thần chiến tranh và lẽ phải Athena. Sắc đẹp ấy khiến thần biển Poseidon mê mẩn theo đuổi nàng; tuy nhiên, Medusa từ chối vì nàng muốn giữ gìn sự trinh trắng để trở thành một nữ tu của điện thờ Athena như nữ thần Athena. Mất kiên nhẫn với lời từ chối liên tục của Medusa, Poseidon hạ quyết tâm phải chiếm hữu được nàng bằng mọi giá. Quá sợ hãi, Medusa chạy trốn vào điện thờ Athena với mong muốn được nữ thần Athena bảo vệ khỏi Poseidon; tuy nhiên, không những bị phớt lờ bởi nữ thần Athena, Medusa còn bị Poseidon cưỡng hiếp ngay bậc thềm trong điện thờ. Tức giận vì hành vi phạm thượng của đôi uyên ương cùng sự ghen tị với sắc đẹp và mái tóc tuyệt trần của Medusa từ lâu, nữ thần Athena buộc tội Medusa đã phản bội lại sứ mệnh của một nữ thần khi đánh mất trinh tiết và biến Medusa thành một ác quỷ xấu xí với mái tóc rắn khủng khiếp, có khả năng hóa đá tất cả sinh vật sống nào chẳng may nhìn vào mắt nàng. Cũng từ đó, Medusa trở thành mục tiêu của nhiều chiến binh muốn lấy đầu nàng để làm vũ khí.
Người sáng lập nhà mốt, Gianni Versace, với niềm đam mê to lớn dành cho thần thoại nói riêng và nghệ thuật cổ điển của Hy Lạp nói chung, đã lấy cảm hứng từ câu chuyện trên cùng hình ảnh gợi ý trên lá cờ Sicily (một vùng tự trị của Italy, nằm trong Địa Trung Hải), làm mới nó theo xu hướng đương đại để tạo ra logo thương hiệu độc đáo này vào năm 1978. Thay vì sử dụng toàn bộ đầu rắn của Medusa, Gianni chỉ khắc họa nàng trên logo là một người phụ nữ với mái tóc bồng bềnh tỏa hào quang, đôi môi đầy đặn và tỷ lệ gương mặt hoàn hảo. Đôi mắt không có con ngươi của nàng sâu hun hút như ẩn chứa cả thế giới mê hoặc.
Nữ thần Medusa và biểu tượng thương hiệu của Versace
Trong suy nghĩ của nhà thiết kế, đôi mắt của nữ quỷ Medusa biểu tượng cho sự hấp dẫn đến chết người. Gương mặt lạnh lùng, tàn ác thể hiện sức mạnh của sự thống trị tuyệt đối, sức hấp dẫn khó cưỡng và vẻ quyến rũ điên đảo lòng người. Đó cũng là ba đặc tính cơ bản khi nhắc đến nữ quỷ tóc rắn. Hóa thân của Medusa trên biểu tượng của Versace nhằm thể hiện tầm nhìn như thế.
Thiết kế đặc trưng của nhà mốt Versace luôn tập hợp những hình ảnh mạnh mẽ nhất, quyến rũ nhất và gợi cảm tới mức có thể “hóa đá” người xem như một sự liên tưởng tinh tế về Medusa. Đến nay, dù Gianni Versace đã qua đời, người em gái là Donatella vẫn tuân theo tôn chỉ này khi trình làng những thiết kế với phom dáng mạnh mẽ và cá tính, đường cắt cúp táo bạo, họa tiết và màu sắc nổi bật, toát lên phong cách quyền lực và đầy cuốn hút của người phụ nữ mặc Versace.
Không chỉ mỗi biểu tượng Medusa mà hầu hết họa tiết chủ đạo, phom dáng quen thuộc trong các bộ sưu tập của Versace đều mang đậm âm hưởng của Hy Lạp, nhất là hoạ tiết đặc trưng “hình khóa Hy Lạp” bao quanh đầu nữ quỷ Medusa trên logo hầu như luôn góp mặt trong mọi thiết kế của Versace.
Medusa là vẫn luôn nhân vật gây nhiều hiểu lầm và tranh cãi nhất trong thần thoại Hy Lạp giữa hình tượng một con quái vật tàn độc và một nữ thần với tâm hồn trong sạch một lòng trung thành với nữ thần Athena cùng ước nguyện dang dở trở thành nữ tu của mình. Dù đã phải hy sinh mạng sống, Medusa cũng đã hoàn thành ước nguyện và sứ mệnh của của một người bảo vệ, một biểu tượng như bùa hộ mệnh xua đuổi cái ác được gắn lên tấm khiên để luôn sát cánh và phụng sự nữ thần Athena.
Tổng hợp: Trâm Anh Art
(Nguồn: Thần thoại Hy Lạp; Sao Mai, 2015; Theoi – Gorgones & Medousa, 2017)
5/5 - (1 bình chọn)
Kích thước:
. Chiều cao: 45 cm . Chiều rộng: 33 cm . Chiều sâu: 21,5 cm
NGƯỜI HÙNG PERSEUS VÀ PEGASUS CÙNG CHIẾC ĐẦU RẮN CỦA MEDUSA
Câu chuyện về pho tượng này liên quan đến các nhân vật trong thần thoại Hy Lạp khá “nổi tiếng và quen thuộc” với người Việt, nhất là sau khi seri phim Sự phẫn nộ của các vị thần – Wrath of the Titans, ra đời.
Perseus là con của thần Zeus và bà Danae (con người), là người anh hùng đầu tiên trong Thần Thoại Hy Lạp, đã từng đánh bại những con quái vật cổ được tạo ra bởi 12 vị thần của Olympus. Perseus là người đã giết Medusa Gorgon (Quái vật tóc rắn) để giải cứu Andromeda (Công chúa vương quốc Aethiopia) khỏi quái vật biển Cetus của Thần Poseidon (Thần cai quản biển cả). Công chúa Andromeda bị thần Hades (cai quản địa ngục) bắt đem hiến tế cho quái vật Cetus để chuộc lỗi cho sự cho khoe khoang của mẹ nàng là hoàng hậu Cassiopeia, vì bà dám nói con gái của bà đẹp hơn nhiều lần chị em Nereid (con gái của thần biển). Dũng sĩ Perseus đã cứu được nàng và cũng là người sẽ trở thành chồng của nàng sau này.
Bức tượng Perseus với cái đầu của Medusa bởi Benvenuto Cellini (1554)
Bức tượng Pegasus trên đỉnh nhà hát Poznan
Theo thần thoại Hy Lạp, Medusa là một con quỷ trong ba chị em quỷ có tên chung là Gorgon gồm Stheno, Euryale và Medusa. Trong số ba chị em thì Medusa là con quỷ hung dữ nhất và trẻ nhất, có thể đánh chết được, còn hai người chị kia thì bất tử. Họ là con gái của Phorcys (Thần biển cả) và Ceto (Nữ thần biển cả), cháu của Pontos và mẹ trái đất Gaia. Cái tên Medusa còn có ý nghĩa là người bảo vệ, tượng trưng cho sự che chở.
Medusa của Arnold Böcklin, vào khoảng 1878
Trong hành trình đi tìm và giết Medusa để giải cứu công chúa, Perseus được các vị thần ban tặng mũ bảo hộ có khả năng tàng hình từ Hades, đôi dép có cánh của Hermes, tấm khiên đồng của Athena và cuối cùng, thanh kiếm sắc bén từ Zeus. Medusa là “người” duy nhất trong ba con quỷ Gorgon, vì thế Perseus có thể giết chết Medusa bằng cách nhìn hình ảnh Medusa phản chiếu qua tấm khiên của Athena. Lúc đó, Medusa đang mang thai hai con của Poseidon. Khi Perseus chặt đầu Medusa, Chrysaor (con trai) và một con ngựa có cánh (Pegasus) bay ra từ cổ Medusa. Perseus cưỡi lên ngựa Pegasus, bay đi nghênh chiến quái vật Cetus và sử dụng đầu Medusa như một thứ vũ khí làm cho quái vật Cetus nhìn vào mắt Medusa mà hóa đá. Cũng nhờ vũ khí này, chàng đã cứu được mẹ mình khỏi cuộc hôn nhân bị ép buộc với Polydectes, vua một hòn đảo ở Seriphos. Sau đó, Perseus đã dâng vũ khí này lên Nữ thần Athena và bà đã cho đã gắn đầu Medusa lên tấm khiên của mình.
Nhân đây cũng xin được nói thêm chút thông tin ngoài lề liên quan đến quái vật đầu rắn Medusa. Chính vẻ đẹp chết người của Medusa lại được ưu ái trở thành điểm đặc trưng để Versace lấy làm tôn chỉ thương hiệu trong suốt 37 năm qua. Versace là một trong những thương hiệu thời trang xa xỉ hàng đầu thế giới. Logo của hãng không những nổi tiếng mà còn dễ nhận diện đến mức những người không thuộc giới sành điệu cũng biết đến.
Sinh ra và lớn lên ở thành phố Reggio di Calabria (miền Nam Italy) – nằm gần đất nước Hy Lạp ngày nay và trong quá khứ từng là lãnh thổ thuộc Magna Graecia (đế chế Hy Lạp cổ đại), huyền thoại thiết kế thời trang Gianni Versace chịu ảnh hưởng đậm nét các giá trị truyền thống của nền văn minh Hy Lạp cổ. Nhà thiết kế quá cố từng phát biểu: “Khi được sinh ra ở một nơi như Calabria, bao quanh bởi vẻ đẹp của những nhà tắm La Mã, những tàn tích Hy Lạp xưa, bạn sẽ không thể cưỡng lại việc bị ảnh hưởng bởi những di sản của quá khứ”.
Người phụ nữ trong logo của Versace chính là nữ quỷ tóc rắn Medusa nổi tiếng trong thần thoại Hy Lạp. Theo truyền thuyết, Medusa từng là một thiếu nữ xinh đẹp với mái tóc bồng bềnh say đắm lòng người. Nàng ngạo mạn cho rằng mình còn đẹp hơn cả nữ thần chiến tranh và lẽ phải Athena. Sắc đẹp ấy khiến thần biển Poseidon mê mẩn theo đuổi nàng; tuy nhiên, Medusa từ chối vì nàng muốn giữ gìn sự trinh trắng để trở thành một nữ tu của điện thờ Athena như nữ thần Athena. Mất kiên nhẫn với lời từ chối liên tục của Medusa, Poseidon hạ quyết tâm phải chiếm hữu được nàng bằng mọi giá. Quá sợ hãi, Medusa chạy trốn vào điện thờ Athena với mong muốn được nữ thần Athena bảo vệ khỏi Poseidon; tuy nhiên, không những bị phớt lờ bởi nữ thần Athena, Medusa còn bị Poseidon cưỡng hiếp ngay bậc thềm trong điện thờ. Tức giận vì hành vi phạm thượng của đôi uyên ương cùng sự ghen tị với sắc đẹp và mái tóc tuyệt trần của Medusa từ lâu, nữ thần Athena buộc tội Medusa đã phản bội lại sứ mệnh của một nữ thần khi đánh mất trinh tiết và biến Medusa thành một ác quỷ xấu xí với mái tóc rắn khủng khiếp, có khả năng hóa đá tất cả sinh vật sống nào chẳng may nhìn vào mắt nàng. Cũng từ đó, Medusa trở thành mục tiêu của nhiều chiến binh muốn lấy đầu nàng để làm vũ khí.
Người sáng lập nhà mốt, Gianni Versace, với niềm đam mê to lớn dành cho thần thoại nói riêng và nghệ thuật cổ điển của Hy Lạp nói chung, đã lấy cảm hứng từ câu chuyện trên cùng hình ảnh gợi ý trên lá cờ Sicily (một vùng tự trị của Italy, nằm trong Địa Trung Hải), làm mới nó theo xu hướng đương đại để tạo ra logo thương hiệu độc đáo này vào năm 1978. Thay vì sử dụng toàn bộ đầu rắn của Medusa, Gianni chỉ khắc họa nàng trên logo là một người phụ nữ với mái tóc bồng bềnh tỏa hào quang, đôi môi đầy đặn và tỷ lệ gương mặt hoàn hảo. Đôi mắt không có con ngươi của nàng sâu hun hút như ẩn chứa cả thế giới mê hoặc.
Nữ thần Medusa và biểu tượng thương hiệu của Versace
Trong suy nghĩ của nhà thiết kế, đôi mắt của nữ quỷ Medusa biểu tượng cho sự hấp dẫn đến chết người. Gương mặt lạnh lùng, tàn ác thể hiện sức mạnh của sự thống trị tuyệt đối, sức hấp dẫn khó cưỡng và vẻ quyến rũ điên đảo lòng người. Đó cũng là ba đặc tính cơ bản khi nhắc đến nữ quỷ tóc rắn. Hóa thân của Medusa trên biểu tượng của Versace nhằm thể hiện tầm nhìn như thế.
Thiết kế đặc trưng của nhà mốt Versace luôn tập hợp những hình ảnh mạnh mẽ nhất, quyến rũ nhất và gợi cảm tới mức có thể “hóa đá” người xem như một sự liên tưởng tinh tế về Medusa. Đến nay, dù Gianni Versace đã qua đời, người em gái là Donatella vẫn tuân theo tôn chỉ này khi trình làng những thiết kế với phom dáng mạnh mẽ và cá tính, đường cắt cúp táo bạo, họa tiết và màu sắc nổi bật, toát lên phong cách quyền lực và đầy cuốn hút của người phụ nữ mặc Versace.
Không chỉ mỗi biểu tượng Medusa mà hầu hết họa tiết chủ đạo, phom dáng quen thuộc trong các bộ sưu tập của Versace đều mang đậm âm hưởng của Hy Lạp, nhất là hoạ tiết đặc trưng “hình khóa Hy Lạp” bao quanh đầu nữ quỷ Medusa trên logo hầu như luôn góp mặt trong mọi thiết kế của Versace.
Medusa là vẫn luôn nhân vật gây nhiều hiểu lầm và tranh cãi nhất trong thần thoại Hy Lạp giữa hình tượng một con quái vật tàn độc và một nữ thần với tâm hồn trong sạch một lòng trung thành với nữ thần Athena cùng ước nguyện dang dở trở thành nữ tu của mình. Dù đã phải hy sinh mạng sống, Medusa cũng đã hoàn thành ước nguyện và sứ mệnh của của một người bảo vệ, một biểu tượng như bùa hộ mệnh xua đuổi cái ác được gắn lên tấm khiên để luôn sát cánh và phụng sự nữ thần Athena.
Tổng hợp: Trâm Anh Art
(Nguồn: Thần thoại Hy Lạp; Sao Mai, 2015; Theoi – Gorgones & Medousa, 2017)
