Tượng trang trí phòng khách giúp nâng tầm không gian sống

Tượng trang trí phòng khách không phải một xu hướng nhất thời mà từ lâu đã trở thành phong cách sống thịnh hành của tầng lớp quý tộc phương Tây.

Ở giai đoạn từ nửa cuối thế kỷ 17 đến hết nửa đầu thế kỷ 18, tượng đồng hiếm khi xuất hiện trong không gian sống hay được sử dụng vì mục đích nghệ thuật. Hầu hết tượng đồng trong giai đoạn này lấy hình mẫu của những nhân vật hoàng tộc nổi tiếng phương Tây, được bày trí ở các địa điểm thuộc sở hữu của hoàng gia hoặc quân đội.

Một trong những tác phẩm nổi tiếng có thể kể đến như bức tượng Charles I cưỡi ngựa, được ra đời bởi nhà điêu khắc Hubert le Sueur và trưng bày nhiều nơi tại London.

Từ chỗ là giải pháp chế tạo nông cụ và vũ khí của con người khoảng những năm 3000 TCN, đồ đồng đã dần phát triển lên để trở thành một bộ môn nghệ thuật tinh hoa. Cũng cần nhắc đến Hy Lạp cổ đại là cái nôi của tượng đồng nói riêng và nghệ thuật điêu khắc nói chung.

Nhiều nghệ sĩ người Hy Lạp thậm chí còn tìm ra cách đúc tượng có kích thước như thật, bằng việc đúc từng bộ phận trước tiên rồi sau đó mới hàn chúng lại với nhau.

Đáng tiếc là kể từ thời La Mã và đặc biệt là trước sự trỗi dậy mạnh mẽ của Kitô Giáo, điêu khắc đồng phần lớn đều bị mai một. Hầu hết những gì còn sót lại để chứng nhân cho một nền văn minh điêu khắc đã từng rất hưng thịnh, chỉ là các bản sao chép tượng bằng chất liệu đá cẩm thạch.

Nếu như nghệ thuật điêu khắc được nhân cách hoá để trở thành con người, vậy thì nó đã phải trải qua một cuộc đời có nhiều biến động lẫn thăng trầm.

Bức tượng Vua Charles I cưỡi ngựa ở thủ đô London (ảnh: English Heritage).

Vậy nghệ thuật điêu khắc cùng những bức tượng đồng đã hồi sinh như thế nào, xu hướng tượng đồng nghệ thuật của chúng ta đã dần thay đổi ra sao. Để ngày nay tượng đồng điêu khắc không chỉ cầu kì, phong phú về mẫu mã mà còn được ứng dụng trong nhiều tình huống và mục đích khác nhau – đặc biệt là nhu cầu sở hữu tượng trang trí phòng khách. Tất cả sẽ được đội ngũ Trâm Anh Art tư vấn và chia sẻ chi tiết qua bài viết lần này.

1. Nhu cầu tượng trang trí phòng khách bắt nguồn từ đâu?

Từ nửa sau thế kỷ 18, xu hướng và nhu cầu ứng dụng tượng đồng nghệ thuật đã có nhiều chuyển biến mạnh mẽ. Đất đai phát triển mở rộng và màu mỡ hơn, cùng với sự phát triển của kinh tế cảng biển làm nâng tầm quyền lực của tầng lớp tri thức và quý tộc phương Tây. Nghệ thuật cũng từ đó mà len lỏi sâu hơn vào đời sống người dân, trở thành nhu cầu chính đáng của nhịp sống thay vì chỉ là đặc quyền riêng của các nhân vật hoàng gia.

Kể từ sau cách mạng Pháp với những cuộc chiến dai dẳng giữa nhiều quốc gia châu Âu, xu hướng sở hữu tượng đồng lưu niệm và trang trí đã bùng nổ mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Đến những năm 1850 trở đi, nhu cầu hợp tác giữa các nghệ sĩ điêu khắc và xưởng đúc đồng trên toàn lãnh thổ châu Âu đã trở nên phổ biến. Với sự tiên phong của hai nhà điêu khắc hàng đầu thời bấy giờ là Richard Westmacott và Francis Chantrey.

Trong đó ngài Francis Chantrey từ lâu đã không hài lòng với chất lượng tác phẩm đến từ Woolwich – xưởng đúc đồng thuộc quyền sở hữu và quản lý của Hoàng Gia Anh. Cả hai chung tay thành lập một xưởng đúc đồng vào cuối thế kỷ 18, trước khi Richard Westmacott thành lập xưởng đúc riêng vào năm 1809, rồi đến lượt xưởng riêng của Francis Chantrey ra đời vào năm 1827.

Một tác phẩm nổi tiếng của nhà điêu khắc Francis Chantrey (ảnh: Flickr Tedesco57).

Từ những năm 1830 nhiều xưởng đúc được thành lập bởi các nhà điêu khắc, với quy mô khác nhau xuất hiện trên khắp nước Anh và lãnh thổ châu Âu. Một vài cái tên nổi bật có thể kể đến như Bridge & Rundell, E.H.Baily hay William Theed.

Sự phát triển rồi phân hoá mạnh mẽ về số lượng lẫn chất lượng dẫn đến một định hướng mới – sản xuất các tác phẩm tượng điêu khắc kích thước nhỏ dùng cho mục đích trưng bày. Dùng tượng trang trí phòng khách như một môn nghệ thuật được giới quý tộc ưa chuộng và theo đuổi. Một số nhà điêu khắc và xưởng đúc nổi tiếng với việc tạo ra tác phẩm tượng trang trí phòng khách trong thời kỳ đầu, chẳng hạn như Samuel Parker hay James De Ville.

2. Vì sao chất liệu đồng thường được dùng cho tượng trang trí phòng khách?

Đồng được ứng dụng phổ biến trong điêu khắc không chỉ bởi đây là chất liệu được con người sử dụng lâu đời nhất, như đã nói con người nguyên thuỷ sử dụng đồng để chế tạo nông cụ phục vụ đời sống từ nhiều ngàn năm TCN. Nhưng bên cạnh lợi thế về mặt thời gian, chất liệu đồng còn được ưa chuộng trong nghệ thuật điêu khắc bởi tính chất vật lý mềm dẻo, dễ uốn cong và tạo hình theo nhiều yêu cầu khác nhau.

Đồng cũng là chất liệu có đặc tính chống chịu tốt với các tác động môi trường, thậm chí tượng trang trí phòng khách bằng đồng càng để lâu lại càng tạo ra ngoại hình mỹ miều.

Con người sử dụng thuần thục nguyên liệu đồng nhiều ngàn năm TCN (ảnh: Invaluable).

Bên cạnh đó, nghệ nhân tạo hình cho tác phẩm tượng trang trí phòng khách bằng đồng chỉ sử dụng kỹ thuật đúc mất sáp. Nghĩa là nhà điêu khắc không phải người tự tay làm ra một tác phẩm tượng nghệ thuật. Nhà điêu khắc chỉ tạo ra vật mẫu được làm bằng đất sét, trước khi gửi đến xưởng đúc để những người thợ tiến hành tạo khuôn.

Xưởng đúc bắt tay tạo mặt trong của khuôn từ một vật liệu mềm, rồi đến mặt ngoài của khuôn được sử dụng bằng vật liệu cứng và thường sẽ là thạch cao. Quá trình này giúp xưởng đúc có thể tuỳ biến, uốn cong hình thể tác phẩm và tạo ra âm bản sát nhất với nguyên gốc từ nhà điêu khắc. Trước khi nấu chảy sáp rồi đổ vào trong khuôn, tạo ra các liên kết ống dẫn để đồng nóng chảy có thể chảy vào ở công đoạn cuối cùng.

Vì những đặc tính quan trọng đó, đồng luôn được ưu tiên sử dụng làm chất liệu phổ biến trong điêu khắc. Từ những công trình điêu khắc hùng vĩ cỡ lớn, gắn liền với những trang lịch sử oai vệ cho đến những bức tượng trang trí phòng khách cỡ nhỏ, với đủ cách tạo hình và nhiều chủ đề ấn tượng khác nhau. Chất liệu đồng đều có thể đáp ứng trọn vẹn, đúng yêu cầu cũng như kỳ vọng của những nhà điêu khắc và các xưởng đúc danh tiếng nhất.

Lost wax casting là kỹ thuật lâu đời nhất của điêu khắc đồng (ảnh: MES Inc).

3. Tượng trang trí phòng khách nâng tầm không gian sống ra sao?

Nghệ thuật điêu khắc bằng đồng vốn không được sinh ra để phục vụ mục đích làm đẹp, trở thành những tác phẩm tượng trang trí phòng khách để tô điểm thêm cho không gian sống. Nguyên thuỷ ban đầu đồng điêu khắc chỉ tạo ra các sản phẩm nông cụ phục vụ trong sinh hoạt, các món vũ khí thô sơ phục vụ cho mục đích bảo vệ và phát triển lãnh thổ con người.

Trang sức bằng đồng chính là bước khởi đầu cho mục đích làm đẹp, nâng tầm phong cách và không gian sống dựa trên nền tảng của nghệ thuật điêu khắc. Nhiều thế kỷ đã qua, tượng trang trí phòng khách nói riêng và tác phẩm đồng điêu khắc nói chung đã khẳng định vị trí quan trọng – trong nhận thức cũng như niềm đam mê của những người thật sự am hiểu và tôn trọng giá trị nghệ thuật.

Bởi không phải tầng lớp thượng lưu hay các gia tộc nổi tiếng về sự giàu có, mà khách hàng thường xuyên sở hữu tượng đồng điêu khắc lại là những người thuộc tầng lớp tri thức. Họ có góc nhìn rất riêng về giá trị của nghệ thuật điêu khắc trong việc nâng tầm không gian sống. Họ hiểu rằng bên cạnh giá trị cốt lõi liên quan đến chất lượng hay tuổi đời tác phẩm, tượng trang trí phòng khách bằng đồng còn mang đến những giá trị đời sống và cung cấp nguồn năng lượng tích cực cho cả gia đình.

Tượng trang trí phòng khách giúp nâng tầm phong cách sống của cả gia đình.

4. Giá trị chất lượng của tượng trang trí phòng khách

Tượng trang trí phòng khách bằng đồng đủ sức đi ngược lại mọi tính chất cũng như quy luật vật lý đơn thuần. Không như những chất liệu phổ biến khác được sử dụng làm tượng điêu khắc như gỗ, thạch cao hay mạ vàng, tượng đồng điêu khắc đều là những tác phẩm có khả năng tách biệt hoàn toàn khỏi các tác động thời tiết và yếu tố môi trường.

Trong nghệ thuật điêu khắc người ta không bao giờ tạo ra các tác phẩm bằng đồng nguyên chất. Dù là nông cụ hay vũ khí thô sơ của con người nguyên thuỷ, cho đến tượng trang trí phòng khách bằng đồng của con người hiện đại, tất cả các tác phẩm đều được làm ra từ hợp kim đồng với thiếc được sử dụng theo một tỉ lệ nhất định. Thường là tuỳ vào mục đích sử dụng và điều kiện ứng dụng của một tác phẩm đồng điêu khắc.

Trong thời kỳ đồ đồng hợp kim thường pha trộn với tỉ lệ thiếc chiếm khoảng 6%, được rèn mỏng và phục vụ cho các mục đích vũ trang chẳng hạn như tạo ra mũi giáo, áo giáp,…Đến giai đoạn sau, tỉ lệ thiếc trong hợp kim đồng điêu khắc được nâng lên khoảng 10%. Tạo nên tính chất chắc khoẻ, dễ uốn và sinh ra quá trình oxy hoá làm triệt tiêu hiệu quả sự ăn mòn.

Đối với những tác phẩm tượng trang trí phòng khách làm bằng đồng, theo thời gian trên mỗi tác phẩm đều hình thành một lớp patina màu xanh lam. Đây là kết quả của quá trình oxy hoá hợp kim đồng và thiếc để tạo ra đồng cacbonat, giúp ngăn chặn sự ăn mòn và như đã nói – tạo ra vẻ ngoài ngày một mỹ miều hơn cho từng tác phẩm sau một thời gian dài.

Lớp patina màu xanh lam là đặc trưng của tượng đồng điêu khắc (ảnh: Pamono).

Thay vì rỉ sét và nhuốm màu xưa cũ, lớp patina màu xanh lam trở thành chứng nhân lịch sử quan trọng để làm nên giá trị cho tác phẩm tượng trang trí phòng khách. Cũng như cách đội ngũ Trâm Anh Art thường hay nói vui khi tư vấn và chia sẻ đến khách hàng. Khi được hỏi rằng các tác phẩm tượng trang trí phòng khách đang được trưng bày, giới thiệu tại Trâm Anh Art có phải là đồ cổ không? Câu trả lời sẽ là “anh/chị cứ để lâu rồi sẽ thành đồ cổ.”

Dù sở hữu và bày trí trong không gian sinh hoạt của gia đình, hay tìm mua để làm quà tặng cho người thân và các bên đối tác, khách hàng đều có thể yên tâm về chất lượng của từng tác phẩm tượng trang trí phòng khách bằng đồng. Thời gian càng trôi giá trị của tác phẩm càng được nâng lên gấp bội, nhất là khi nét đẹp và thẩm mỹ tác phẩm không hề bị mai một dần. Thậm chí nước đồng bên ngoài ngày càng sáng đẹp hơn, màu thời gian dần trở nên ấn tượng để bất cứ ai khi nhìn vào đều không giấu được sự thán phục.

5. Giá trị tinh thần của tượng trang trí phòng khách

Các tác phẩm tượng trang trí bằng đồng không hướng đến nhóm khách hàng đại trà, quan điểm cho rằng chỉ cần có nhiều tiền thì sẽ trở thành nhà sưu tầm tượng đồng lại càng sai. Tượng trang trí phòng khách và tượng đồng nghệ thuật chỉ thật sự phù hợp, chinh phục được nhóm khách hàng có “giàu” tri thức cùng với tinh thần yêu nghệ thuật. Từ đó chọn giá trị nghệ thuật làm nền tảng cho chất lượng cuộc sống của cả gia đình.

Chính ông Paul Cezanne – Hoạ sĩ người Pháp theo đuổi trường phái Hậu ấn tượng từng nhận định: “Làm nghệ thuật mà không bắt đầu từ cảm xúc thì không phải là nghệ thuật.”

Một tác phẩm của danh hoạ Paul Cezanne (ảnh: Sotheby’s).

Bản thân khách hàng chọn mua, tự sở hữu hoặc xem tượng đồng điêu khắc như một món quà tặng cao cấp cũng đều xuất phát từ tinh thần yêu nghệ thuật. Chẳng ai vừa mới trải nghiệm, nâng niu một tác phẩm tượng điêu khắc tại cửa hàng hay gallery mà lại hỏi ngay đến giá bán, chính sách sau bán hàng cùng với những khuyến mãi đi kèm.

Điều mà mỗi nhà sưu tầm và khách hàng yêu nghệ thuật quan tâm đến, chính là câu chuyện ý nghĩa đằng sau mỗi tác phẩm cùng với giá trị tích cực về mặt tinh thần, năng lượng mà tác phẩm tượng đồng mang lại. Không phải vật chất hay sự hào nhoáng, chính cảm xúc và nguồn năng lượng tích cực mà bản thân người sở hữu, chiêm nghiệm rõ nét một tác phẩm tượng điêu khắc có cơ hội cảm thụ mới làm nên giá trị bền vững cho tác phẩm đó.

Cũng như cảm giác khi chứng kiến cú hole in one trong môn Golf, hay vô tình nghe được đoạn điệp khúc của bài hát mình vẫn hằng yêu thích. Chất dẫn truyền dopamine gửi thông điệp đến bộ não rằng “hãy mạnh dạn cảm thụ cái đẹp ngay trước mắt”, đôi khi khiến bạn bất chợt nổi gai ốc – dĩ nhiên là theo chiều hướng tích cực và mỗi khoảnh khắc được nhìn ngắm, chiêm nghiệm một tác phẩm tượng điêu khắc cũng mang đến cảm giác tương tự.

Một trong những tác phẩm giá trị đang hiện diện tại Trâm Anh Art.

Sau một ngày dài vất vả và đầu tư trí tuệ, năng lượng cũng như tâm huyết của bản thân vào công việc. Cảm giác bình an khi được trở về với không gian sống thân thuộc, ấm cúng để có thời gian chiêm nghiệm những giá trị tuyệt vời đến từ những tác phẩm điêu khắc, chính là kiểu cảm giác mà không một giá trị hiện kim nào đủ sức đánh đổi.

Bị chinh phục bởi câu chuyện đằng sau, được truyền tải nguồn năng lượng tích cực đến từ ý nghĩa của mỗi tác phẩm tượng đồng. Chính là lúc tinh thần của bản thân người sở hữu tác phẩm cùng với từng thành viên trong gia đình được đẩy lên cao trào, tác động đến từng giác quan để cảm thụ rõ rệt chuỗi giá trị nghệ thuật mà một tác phẩm điêu khắc mang đến. Từ đó giúp cho đời sống tinh thần trở nên ý nghĩa, phong phú và góp phần làm cho giá trị nghệ thuật từ cổ điển đến hiện đại luôn được nâng tầm.

Tác phẩm điêu khắc đối với cả người tặng và người nhận đều là biểu hiện sống động nhất, mạnh mẽ nhất cho tinh thần vì nghệ thuật cũng như năng lực thẩm mỹ có thừa của đôi bên. Vì chỉ có sự kết hợp hài hoà, nhuần nhuyễn giữa các tác phẩm tượng nghệ thuật với hệ thống chiếu sáng, phối cảnh chung trong từng góc không gian sinh hoạt. Khi đó giá trị và nét đẹp của một tác phẩm điêu khắc mới bừng sáng để nổi bật hơn tất thảy.

Xin chân thành cảm ơn,

6. Những câu hỏi thường gặp