Mối liên hệ giữa nghệ thuật Phục Hưng với tượng đồng điêu khắc
Tượng đồng điêu khắc nói chung là một trong nhiều di sản đến từ nghệ thuật Phục Hưng của phương Tây.
Giai đoạn Phục Hưng là thời kỳ đến ngay sau sự kết thúc của thời Trung Cổ, mà đỉnh điểm là Thời kỳ đen tối được nhắc đến nhiều nhất trong các tư liệu hay sử sách phương Tây.
Không giống nhiều thời kỳ khác được ghi chép ở trong lịch sử, giai đoạn Phục Hưng lại là thời kỳ mà tiếng nói và tầm ảnh hưởng của nghệ thuật đương đại trở nên khác biệt, nổi trội hơn bao giờ hết.
Từ tranh ảnh mỹ thuật cho đến các tác phẩm điêu khắc, thời kỳ Phục Hưng cho đến nay vẫn được công nhận là đỉnh cao của nghệ thuật nhân loại. Phần lớn các tác phẩm xuất phát trong thời kỳ này vẫn đang được gìn giữ, trân quý và tích cực ứng dụng ở thì hiện tại.
Ngày hôm nay với vai trò nhà sưu tầm và phân phối các tác phẩm nghệ thuật uy tín, đội ngũ Trâm Anh Art muốn gửi đến mọi người bài chia sẻ có chủ đề: Mối liên hệ giữa nghệ thuật Phục Hưng với tượng đồng điêu khắc.
Hy vọng rằng với những thông tin và kiến thức nghệ thuật được chia sẻ phía bên dưới, người xem sẽ có góc nhìn cụ thể hơn về nghệ thuật Phục Hưng nói riêng, cũng như một thời kỳ Phục Hưng hùng tráng và đáng tự hào nói chung của người dân phương Tây.

Nghệ thuật Phục Hưng là trang biên niên sử đáng tự hào của người phương Tây (ảnh: TheCollector).
Lược sử của thời kỳ và nghệ thuật Phục Hưng
Năm 476 khi đế chế hùng mạnh ở phía Tây La Mã suy sụp, lịch sử châu u đã bước sang một chương mới với tên gọi là Thời kỳ Trung Cổ. Thời Trung Cổ lại được chia làm ba giai đoạn nhỏ gồm có Sơ kỳ Trung Cổ, Trung kỳ Trung Cổ và Hậu kỳ Trung Cổ.
Trong đó Thời kỳ đen tối thuộc giai đoạn đầu tiên của thời Trung Cổ, mà đặc biệt những năm 900 – 1150 sau công nguyên là lúc tác động của thời kỳ đen tối thể hiện rõ nét nhất.
Quân đội của lãnh chúa phong kiến dần thay thế sự cai trị, điều hành thành phố của chính quyền đế quốc xưa kia. Tầng lớp dân thành thị suy giảm trầm trọng, ngược lại tầng lớp dân nông thôn vươn lên chiếm ưu thế. Một tác động tiêu cực nữa của thời kỳ đen tối là các hoạt động tôn giáo liên quan đến nhà thờ, giáo xứ cũng không còn mạnh mẽ như trước.
>> Xem thêm: Những lưu ý khi giữ gìn và trưng bày tượng đồng là gì?
Tất cả đã dẫn đến một hệ luỵ nơi cả giao thương kinh tế lẫn giao lưu văn hoá, phát huy các giá trị đời sống tinh thần của người dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng theo. Đến khoảng cuối thế kỷ thứ 13 và đầu thế kỷ thứ 14, các nhà tư tưởng phương Tây cho rằng đã đến lúc thay đổi tư duy văn hoá cũng như nhiều giá trị bảo thủ của nền văn minh Trung Cổ.
Khởi nguồn từ nước Ý vào đầu những năm 1280, nhiều học giả và nghệ sĩ tại đây tin rằng mình đủ sức thức tỉnh để thay đổi nền văn hoá vốn lạc hậu, cũ kĩ bằng cách khôi phục lại các giá trị tinh hoa của người Hy Lạp và La Mã cổ đại.
Thời kỳ và nghệ thuật Phục Hưng cũng từ đó được ra đời, với sự đóng góp của một số nhà văn nổi tiếng như Petrarch hay Giovanni Boccaccio. Cùng những danh hoạ mà tên tuổi của họ đã sớm đi sâu vào trang lịch sử của cả nhân loại, chẳng hạn như Florentine Giotto hay Leonardo da Vinci.
Mối liên hệ giữa nghệ thuật Phục Hưng với nghệ thuật điêu khắc
Bên cạnh tranh vẽ, nghệ thuật Phục Hưng cũng chứng kiến thời kỳ huy hoàng nhất trong lịch sử của tác phẩm điêu khắc.
Dưới sự hỗ trợ của tầng lớp tư sản và đặc biệt là những gia đình thương nhân giàu có, tượng điêu khắc đã xuất hiện với tần suất ngày một lớn hơn tại những công trình văn hoá, nơi hoạt động tôn giáo cũng như trong hầu hết các gia đình hoàng tộc.

Thời Phục Hưng là giai đoạn huy hoàng của nghệ thuật điêu khắc (ảnh: Artincontext).
Nhiều cộng đồng người dân của Ý thì “được cai trị” theo đường lối Quân chủ, với những người đứng đầu đến từ các gia tộc vô cùng giàu có. Không chỉ chứng tỏ tầm ảnh hưởng của mình trên trường chính trị, những gia tộc hiển hách còn là người bảo trợ quan trọng cho nghệ thuật Phục Hưng nói chung cũng như nghệ thuật điêu khắc thời kỳ này nói riêng.
Những bức tượng được hoàn thiện với tỉ lệ giải phẫu chính xác, yếu tố nghệ thuật được đảm bảo khi từng đường nét hình thể đều hiển hiện một cách chân thật và sống động. Tác phẩm điêu khắc chủ yếu thể hiện tinh thần và sự tự hào của dân tộc, trong đó hình thể con người là đối tượng chủ đạo làm nên các tác phẩm nổi tiếng thời bấy giờ.
Các tác phẩm điêu khắc từ nghệ thuật Phục Hưng cũng thể hiện sâu sắc chủ nghĩa cá nhân, từ chủ thể điêu khắc cho đến tư thế, nếp gấp và chi tiết nhận diện trên từng tác phẩm cũng dần trở nên đa dạng hơn.
Điều này là hoàn toàn phù hợp với quan điểm Tây phương về văn hoá lẫn nghệ thuật, nên dễ hiểu vì sao nghệ thuật Phục Hưng cũng như nghệ thuật điêu khắc thời kỳ này dần len lỏi, ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống tinh thần của cộng đồng người dân một cách tích cực.

Tượng điêu khắc nghệ thuật Phục Hưng thể hiện rõ chủ nghĩa cá nhân (ảnh: Bored Art).
Cũng có thể nói nghệ thuật Phục Hưng cùng với các tác phẩm điêu khắc là một phần không thể tách rời, đối với chính các hoạt động tôn giáo mạnh mẽ và được tôn sùng ngay trong thời kỳ này.
Không gian bên ngoài và bên trong các nhà thờ lớn đều có sự xuất hiện của nghệ thuật Phục Hưng, nghệ thuật điêu khắc và thậm chí còn chi tiết hơn nữa, là sự hiện diện của nhiều tác phẩm ứng dụng đến từ đồng điêu khắc.
>> Có thể bạn quan tâm: Tượng đồng nghệ thuật và những giá trị thẩm mỹ
Mãi cho đến sau này điêu khắc và tôn giáo vẫn là hai phạm trù khó lòng tách biệt, nhiều nghệ sĩ điêu khắc trẻ tuổi cũng đã đi lên từ nền tảng tôn giáo, củng cố đời sống tinh thần người dân có thể kể tên như Kris Kuksi, Michelangelo Buonarroti, Claus Sluter,…
Những tác phẩm điêu khắc nổi tiếng của nghệ thuật Phục Hưng
Có một điều không thể phủ nhận rằng giá trị của các tác phẩm điêu khắc không đến từ kích thước, trọng lượng hay quy trình dày công hoàn thiện của bản thân nghệ nhân và xưởng sản xuất. Câu chuyện luôn được nói đến khi đề cập về nghệ thuật Phục Hưng, nghệ thuật điêu khắc hoặc các tác phẩm đồng điêu khắc luôn là câu chuyện lịch sử giàu giá trị.
Bản thân một tác phẩm càng đắt giá, càng được nhiều nhà sưu tầm và nhân vật có giàu quyền uy săn lùng, thì giá trị và sức nặng sự nghiệp của một nhà điêu khắc lại càng to lớn hơn. Điển hình như Giambologna – nhà điêu khắc với tác phẩm để đời The Rape Of A Sabine Woman, được bán với giá hơn 3,6 triệu Euro vào năm 2014.

Tác phẩm The Rape Of A Sabine Woman (ảnh: Khan Academy).
Vậy đâu là những tác phẩm điêu khắc có giá trị bậc nhất của nghệ thuật Phục Hưng, chúng mai lại câu chuyện lịch sử đầy uy nghi và hào hùng nào để sau nhiều trăm năm, cho đến nay vẫn nhận được sự quan tâm và ủng hộ mạnh mẽ từ đại bộ phận công chúng.
Tượng lực sĩ ném đĩa
Xu hướng các tác phẩm điêu khắc của nghệ thuật Phục Hưng luôn tôn vinh vẻ đẹp, sức mạnh và sự cường tráng của con người hoặc thần linh. Tác phẩm người lực sĩ ném đĩa chính là một đại diện của xu thế ngàn năm đó.

Tác phẩm nghệ thuật Phục Hưng: Tượng lực sĩ ném đĩa (ảnh: Hidden History Travel).
Tác phẩm có tên gọi Discobolus đã khắc hoạ nên hình ảnh một vận động viên cường tráng, đầy sức mạnh đang ở trong tư thế chuẩn bị ném đĩa của mình. Dù sở hữu sắc vóc đáng nể, thần sắc uy nghiêm của một vận động viên chuyên nghiệp, nhưng bản thân anh chàng vẫn giữ được gương mặt cùng với thái độ dung dị, bình thản đến lạ thường.
Đây cũng chính là yếu tố giúp tác phẩm ghi điểm đậm nét trong nhận định của nhiều chuyên gia, nhà sử học cũng như các nhà phê bình danh giá trong thời kỳ này.

Tác phẩm nghệ thuật Phục Hưng: Tượng thần Apollo (ảnh: Wilcox Classical Museum).
Tượng thần Apollo
Đúng như tên gọi tác phẩm này có nguồn cảm hứng được lấy từ thần Apollo – một trong 12 vị thần nổi tiếng nhất của Hy Lạp và La Mã cổ đại. Đây là một vị thần uy quyền, đa tài có thể cùng lúc đảm nhận nhiều trọng trách quan trọng như thần ánh sáng, thần tri thức, thần y khoa hay thần âm nhạc nghệ thuật.
Tác phẩm vẽ nên hình ảnh một vị thần có ngoại hình chững chạc, oai nghi và thường cầm theo một cánh cung quen thuộc. Tượng thần Apollo được đánh giá là một trong những tác phẩm vĩ đại nhất của thế kỷ thứ 18, đồng thời là tác phẩm danh giá hàng đầu của nghệ thuật Phục Hưng.
Thần Apollo còn là một vị thần có quyền năng xua đuổi mọi tai ương, nên tác phẩm này luôn được biến hoá trở thành nhiều phiên bản, kích thước khác nhau và được ưa chuộng ứng dụng trong nhiều hoàn cảnh cụ thể. Bao gồm cả tượng kích thước nhỏ để dùng làm tượng trang hoàng nhà cửa, giúp nội thất thêm phần khác biệt và đầy cổ kính.

Tác phẩm nghệ thuật Phục Hưng: Bức tượng David (ảnh: Encyclopedia Britannica).
Bức tượng David
Michelangelo là một kiến trúc sư, kỹ sư trưởng và đồng thời còn là nhà điêu khắc danh tiếng tại Ý trong thời kỳ Phục Hưng. Nhắc đến lịch sử của nghệ thuật Phục Hưng mà lại quên gọi tên nhà điêu khắc nổi tiếng này thì sẽ là thiếu sót rất lớn, bởi ông là “cha đẻ” của tác phẩm điêu khắc danh giá bậc nhất thời kỳ này – bức tượng David.
Tác phẩm điêu khắc này có chiều cao hơn 5 mét, nặng khoảng 6 tấn và phải mất đến ba năm ròng rã mới có thể hoàn thiện.
Với tỉ lệ giải phẫu cực kì chính xác cũng như từng đường nét sống động, chân thật đến mức lột tả gần như mọi trạng thái vật lí của một con người. Tác phẩm tượng David được công nhận là đại diện xứng đáng cho sắc vóc, hình thể hoàn mỹ cùng với sức mạnh vô song vốn là xu thế chủ đạo của các tác phẩm nghệ thuật Phục Hưng.
Xin chân thành cảm ơn,
Những câu hỏi thường gặp
Mối liên hệ giữa nghệ thuật Phục Hưng với tôn giáo đương đại?
Cũng có thể nói nghệ thuật Phục Hưng cùng với các tác phẩm điêu khắc là một phần không thể tách rời, đối với chính các hoạt động tôn giáo mạnh mẽ và được tôn sùng ngay trong thời kỳ này.
Không gian bên ngoài và bên trong các nhà thờ lớn đều có sự xuất hiện của nghệ thuật Phục Hưng, nghệ thuật điêu khắc và thậm chí còn chi tiết hơn nữa, là sự hiện diện của nhiều tác phẩm ứng dụng đến từ đồng điêu khắc.
Thời kỳ Phục Hưng là giai đoạn như thế nào?
Giai đoạn Phục Hưng là thời kỳ đến ngay sau sự kết thúc của thời Trung Cổ, mà đỉnh điểm là Thời kỳ đen tối được nhắc đến nhiều nhất trong các tư liệu hay sử sách phương Tây.
Không giống nhiều thời kỳ khác được ghi chép ở trong lịch sử, giai đoạn Phục Hưng lại là thời kỳ mà tiếng nói và tầm ảnh hưởng của nghệ thuật đương đại trở nên khác biệt, nổi trội hơn bao giờ hết.
Ai là người hậu thuẫn cho các tác phẩm nghệ thuật Phục Hưng?
Bên cạnh tranh vẽ, nghệ thuật Phục Hưng cũng chứng kiến thời kỳ huy hoàng nhất trong lịch sử của tác phẩm điêu khắc.
Dưới sự hỗ trợ của tầng lớp tư sản và đặc biệt là những gia đình thương nhân giàu có, tượng điêu khắc đã xuất hiện với tần suất ngày một lớn hơn tại những công trình văn hoá, nơi hoạt động tôn giáo cũng như trong hầu hết các gia đình hoàng tộc.